Botulinum Nörotoksini (Botox)
Botulinum Nörotoksini (Botox) nedir ve kullanımına ne zaman başlanmıştır?
Botulinum nörotoksini, iyi korunmamış ve iyi pişirilmemiş çeşitli gıdalarda ortaya çıkabilen bir zehirdir. Bu zehirin doza bağlı olarak adelelerde gevşeme etkisi yaratması tıp alanında kullanımının yolunu açmıştır.
Tıpta İlk olarak düşük dozlarda nörolojik hastalıklarda kullanılmaya başlanmıştır. Ürolojide ise yine nörolojik sebeplere bağlı mesane çıkımında gevşeyememe ve idrar yapma zorluğu nedeniyle kullanılmıştır. Ancak daha sonra mesane kaynaklı, yani mesanenin idrarı depolarken gelişen istemsiz kasılmalarını ve idrar kaçırmayı engellemek için kullanımı gündeme gelmiştir.
Botulinum Nörotoksini günümüzde hangi hastalarda kullanılmaktadır?
Nörojenik bir sebebe bağlı olan (örneğin omurilik travması veya multiple skleroz gibi) veya nörojenik bir sebebi olmayan ve mesanede idrar depolayamama sorunu olan hastalarda kullanılmaktadır. İster nörojenik kaynaklı, isterse nörojenik kaynaklı olmayan idrar kaçırma hastalarında birinci basamak tedavi, hayat tarzı değişikliği ve ilaç tedavisidir. Ancak, bu tedavide başarı elde edilemeyen hastalara Botulinum Nörotoksini uygulanmaktadır.
Botulinum Nörotoksini nasıl uygulanır ve etki süresi ne kadardır?
Botulinum nörotoksini serum fizyolojik ile sulandırıldıktan sonra endoskopik aletlerle mesane içine girilerek mesane duvarında 20 ile 30 ayrı noktaya enjekte edilmektedir. Bu işlem lokal anestezi altında yapılabilir, ancak genellikle genel anestezi tercih edilir. Etkisi enjeksiyondan itibaren yaklaşık 2 hafta içinde başlar ve 6 ile 9 ay sürer. Etkinin azaldığı belirlendikten sonra tekrarlayan enjeksiyonlar yapılabilir.Tekrarlayan enjeksiyonlarında etkinliğin değişmediği uzun süreli çalışmalarda belirlenmiştir.
Uygulama sonrası süreç nasıldır?
Hasta uygulama sonrası idrarını yapar ve aynı gün içinde eve gönderilir. İdrar yolu enfeksiyonu açısından idrar analizlerinin takibi yapılır. İkinci haftada işeme sonrasında ultrason ile işeme sonrası artık idrarın ölçümü gereklidir.
Yan etkileri var mıdır?
Botulinum nörotoksini enjeksiyonundan sonra İdrar yolu enfeksiyonu görülebilir. Bu açıdan takibi ve antibiyotikler ile uygun tedavisi yapılmaktadır.İşeme sonrasında geride kalan artık idrar miktarında artış olabilir. Nörojenik kaynaklı idrar kaçırma sorunu olan hastalarda bu oran daha fazladır. Nörojenik kaynaklı olmayanların %2’sinde bu durum 3 aya kadar uzayabilir.
Prof. Dr. Oktay Demirkesen
1973-1980 yıllarında İstanbul Erkek Lisesi’nde ortaöğretimi bitirdikten sonra, 1981-1987 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi’nde tıp eğitimini tamamladı.
1987–1988’de mecburi hizmetini yaptı ve İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimine başladı. 1993-1994 yıllarında Mainz Johannes Gutenberg Üniveritesi Üroloji Anabilim Dalı’nda Alman Akademik Değisim Kurumu’ndan (DAAD) burslu olarak 10 ay çalıştı. 1995 yılında üroloji uzmanı oldu.
1996-2002 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı’nda başasistan, 2002-2008 aynı yerde doçent olarak çalıştı. Şubat 2008’den sonra yine aynı klinikte profesör olarak görev yaptı.
2005-2007 yıllarında Berlin Charite Üniversite Hastanesi’nde laparoskopi eğitimini tamamlamak için 3 ayrı ziyaret gerçekleştirdi.
İşlevsel Üroloji ve Kadın Ürolojisi ile Rekonstrüktif Üroloji akademik olarak ilgilendiği ve hasta pratiğinin önemli bir bölümünü oluşturan konular olarak öne çıkmaktadır.
Ürolojik Cerrahi Derneği, Kontinans Derneği (Yönetim Kurulu Üyesi), Türk Endoüroloji Derneği, Amerikan Üroloji Derneği (AUA-Uluslararası üye), Avrupa Üroloji Derneği (EAU-Aktif Üye), Avrupa Genitoüriner Rekonstrüksiyon Cerrahları (ESGURS) ve Uluslararası Kontinans Derneği (ICS) üyelikleri bulunmaktadır.
Çok sayıda uluslararası ve ulusal yayınları bulunmaktadır.