Sistit
Sistit nedir? Sistit bir kadın hastalığı mıdır?
Sistit, mesanenin (idrar torbasının) enflamasyonu yani yangısıdır. Vücudun diğer yerlerinde oluşan enflamasyonlarda olduğu gibi mesane dokusu kırmızı, şiş, ödemli ve tahriş olmuştur.
Sistitin başlıca nedeni idrar yolları enfeksiyonudur. İdrar yolu enfeksiyonları bakterilerin mesaneye veya ön idrar yoluna girdikten sonra çoğalmasıyla oluşur.
Genellikle kadınlarda görülmekle birlikte erkeklerde, çocuklarda da görülebilir.
Hangi belirtiler sistiti düşündürür?
Sık, sık idrara gitme, acil işeme ihtiyacı, idrar torbasını boşalttıktan sonra işeme ihtiyacı, idrarın bulanık, kötü ve keskin kokulu gelmesi belirtilerdendir.
İdrarda kan hatta bazen pıhtı görülmesi, cinsel ilişki sırasında ağrı, mesane bölgesinde basınç ya da doluluk hissi, karında kramplar da görülebilir. Bu bulgulara bulantı, kusma, sırt ve yan ağrısı, titreme ve yüksek ateş eklenmişse enfeksiyon böbreklere yayılmış olabilir, bu da sistitten daha ciddi bir durumdur.
Acilen bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını gerektirir. Bu bulguların çoğu sistit ve idrar yolları enfeksiyonları dışında pek çok ürolojik hastalıkta da görülebilir.
Sistitin sebepleri nelerdir?
Enfeksiyon en sık rastlanılan sebeptir. Enfeksiyonların nedeni sıklıkla bakterilerdir. Bakteriler içinde de en sık Esherichia Coli etkendir.
Ancak bazı ilaçlar, mesanenin radyasyona maruz kalması, idrar yolu sondaları (kateterler), bazı hijyen ve temizlik ürünleri de irritasyon yaratarak sistit tablosu oluşturabilir.
Kemoterapide kullanılan bazı ilaçlar idrarla atılırken sistit benzeri yakınmalar yapabilir. Karın alt yarısındaki kanserlere radyoterapi uygulanırken bu ışın tedavisi sağlıklı normal mesane dokusunda enflamasyon yaratabilir ve sistit oluşturabilir. Ürolojide pek çok durumda sonda denilen idrarı vücudun dışına almaya yarayan kalıcı kateterler kullanılır. Bu kateterler bir yandan idrar yollarında enfeksiyon olmasını kolaylaştırırken diğer yandan direkt mesane dokusunda enflamasyona neden olabilirler.
Son olarak hijyen ya da temizlik ürünü olarak kullanılan örneğin spreyler ya da banyo malzemeleri sistit oluşturabilir.
Sistit bulaşıcı mıdır?
Sistit bulaşıcı değildir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri de değildir ancak cinsel ilişki, kadınlarda sistit riskini arttırabilir. Örneğin Balayı sistiti olarak tanımlanan sistitte sık cinsel ilişkide bulunmak, erkeğe göre daha kısa olan kadın ön idrar yolundan bakterilerin mesaneye ulaşmasını kolaylaştırır. Bu da sistit gelişmesine neden olur.
Sistit için risk grubu var mı?
Genel olarak kadınlarda anatomik yapılarından ötürü daha sık sistit görülür. Ön idrar yolunun kısalığı sistit oluşmasını kolaylaştırır.
Cinsel aktif, hamile, sperm öldürücü diyafram kullanan, menapoz dönemindeki ve tahriş edici kişisel bakım ürünleri kullanan kadınlar riskli grubu oluşturular.
Erkeklerde ise büyüyen prostat nedeniyle idrar torbasının tam boşaltılamaması sistit riskini arttırır.
Geçmişte idrar yolları enfeksiyonu hikayesi, radyoterapi, kemoterapi, idrar kateteri kullanımı, diabet, böbrek taşları, HIV, omurga yaralanmaları her iki cinste de sistit riskini arttıran faktörlerdir.
Prof. Dr. Süleyman Ataus
Kabataş Erkek Lisesi 1977, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 1984 yılı mezunu.
1986-1991 yılları arasında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamladı.
1996 yılında Miami Üniversitesi Üroloji Bölümünde Üroonkoloji konusunda çalıştı.
Cerrahpaşa Üroloji Anabilim Dalı’nda 2000 yılında Doçent, 2007 yılında Profesörlük ünvanını aldı.
2014 yılından bu yana muayenehanesinde Üroonkoloji, Endoüroloji ve Laparoskopik Üroloji ağırlıklı olmak üzere meslek yaşamına devam etmektedir.
Halen Türk Üroonkoloji Derneği başkanlığını sürdürmektedir.
Ürolojik Cerrahi Derneği, Minimal İnvazif Üroloji Derneği, Amerikan Üroloji Derneği (AUA), Avrupa Üroloji Derneği (EAU) üyelikleri bulunmaktadır.
Çok sayıda uluslararası ve ulusal yayınlarının yanısıra, kitap bölüm yazarlıkları ve kitap editörlükleri bulunmaktadır.