Üretra Darlığı
Üretra ve üretra darlığı nedir?
Mesaneden (idrar kesesinden) idrar çıkış deliğine uzanan ve idrar çıkış borusu olarak da tanımlayabileceğimiz organdır. İdrar, mesaneden üretra aracılığı ile dışarı atılır.
Üretra erkekte ön ve arka olmak üzere iki bölümden oluşur. Ön üretrayı da penil ve bulböz olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür. Arka üretra ise prostat bezi içinden geçen prostatik üretradan oluşur.
Üretra darlığı, mesaneden idrar çıkış deliğine kadar uzanan idrar çıkış borusunun daralmasıdır. Erkeklerde daha sık olmakla birlikte kadınlarda da görülür.
Erkekteki üretra darlığı belirtileri nelerdir ve tanısı nasıl konulur?
İdrar tazyikinde azalma, üretra darlığının en önemli belirtisidir. Bunun yanında idrar yaparken yanma, idrarı tam boşaltamama hissi gibi yakınmalar tabloya eşlik edebilir. İdrar akışındaki azalma, idrar akım hızı testi ile ortaya konduktan sonra idrar çıkış deliğinden verilen radyolojik olarak görüntülenmeyi sağlayan özel maddeler verilerek radyolojik görüntüleme yapılır
Çoğunlukla bu tetkik ile üretradaki darlık yeri ve uzunluğu belirlenir. Endoskopik yani üretrosistoskopik olarak darlık yerinin görüntülenmesi değerlendirmenin son aşamasıdır. Bazı durumlarda ek olarak MR veya doppler gibi gelişmiş radyolojik tetkikler ve gerekli olabilir.
Erkek üretra darlığı tedavisi nasıl yapılır?
Üretra darlığı tedavisi için üç ana yöntem kullanılmaktadır.
- Dilatasyon: Bir kateter yardımıyla darlığın genişletilmesi.
- Darlığın endoskopik olarak kesilerek açılması (üretrotomi intern), ki bu yöntem tekrarlayan darlıklarda 1-2 kezden fazla yapılmamalıdır.
- Son yöntem günümüzde kalıcı tedavi için önerilen üretroplastidir. Bu yöntemde darlık bölgesinin çıkartılması veya vücudun bir başka yerinden yeni doku getirilmesi ile yolun genişletilmesi işlemlerini kapsayan bir cerrahi işlemdir. Ağız içinden alınan doku bu amaçla en sık kullanılan dokudur.
Erkek Üretra darlığı ameliyatı sonrası cinsel işlev bozukluğu olur mu?
Cinsel fonksiyon bozukluğu için en önemli konu, darlık sebebinin travmatik olup olmamasıdır. Travmatik üretra darlıklarında damar sisteminin travma nedeniyle kısmi veya tam hasar görmüş olma olasılığı söz konusudur. Bu nedenle ameliyat sonrası cinsel işlev bozukluğu daha sık görülür.
Eğer travmatik bir neden yoksa üretroplasti sonrası cinsel fonksiyon bozukluğu gelişme olasılığı yeni geliştirilen ameliyat teknikleri ile oldukça minimal düzeye indirilmiştir.
Kadınlarda üretra darlığı görülür mü ve sebepleri nelerdir?
Üretra, mesaneden yani idrar kesesinden idrar çıkış deliğine uzanan ve idrar çıkış borusu olarak da tanımlayabileceğimiz bir organdır. Kadınlarda erkeklere nazaran çok daha kısadır.
Kadında üretra darlığı erkeklere nazaran daha nadir görülür. Tanısı daha zor konur ve tedavisi deneyim gerektirir. Sebepleri arasında travma, enfeksiyon, çeşitli malin hastalıklar veya radyasyon tedavisi gösterilebilir.
Kadınlarda üretra darlığı yakınmaları nelerdir ve tanı için neler yapılmaktadır?
Kadın üretra darlıklarının Yakınmaları arasında idrar akımında azalma ve alt üriner sistem yakınmaları söz konusudur. Sık idrara gitme, idrar yaparken yanma, gece idrara kalkma kadın üretra darlıklarında da görülen yakınmalardır. Tanı için radyolojik yöntemlerle yapılan görüntülemeler, endoskopik olarak darlığın gösterilmesi, MR ile üretranın veya üretra çevresinin ortaya konması idrar akım hızının ve geride kalan idrar miktarının değerlendirilmesi gereklidir.
Kadınlarda üretra darlıklarında tedavi seçenekleri nelerdir?
Tedavi seçenekleri arasında pratikte en sık uygulanan tedavi üretranın dilatasyonu yani kateterle veya bujilerle genişletilmesidir. Ancak tekrarlayan genişletmelerle istenen sonuçları elde etmek mümkün değildir ve bu tip yöntemlerle takip edilen hastaların darlık seyrinin uzun dönemde kötüleştiği bilinmektedir.
Altın standart diyebileceğimiz tedavi yöntemi ise üretraplasti olarak adlandırdığımız yöntemlerdir. Bunun için lokal vajinal dokulardan yararlanmak mümkündür. Ya da ağız içinden alınan mukozanın bölgeye getirilerek kullanılmasıyla başarılı sonuçların elde edilmesi söz konusudur.
Prof. Dr. Oktay Demirkesen
1973-1980 yıllarında İstanbul Erkek Lisesi’nde ortaöğretimi bitirdikten sonra, 1981-1987 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi’nde tıp eğitimini tamamladı.
1987–1988’de mecburi hizmetini yaptı ve İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimine başladı. 1993-1994 yıllarında Mainz Johannes Gutenberg Üniveritesi Üroloji Anabilim Dalı’nda Alman Akademik Değisim Kurumu’ndan (DAAD) burslu olarak 10 ay çalıştı. 1995 yılında üroloji uzmanı oldu.
1996-2002 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı’nda başasistan, 2002-2008 aynı yerde doçent olarak çalıştı. Şubat 2008’den sonra yine aynı klinikte profesör olarak görev yaptı.
2005-2007 yıllarında Berlin Charite Üniversite Hastanesi’nde laparoskopi eğitimini tamamlamak için 3 ayrı ziyaret gerçekleştirdi.
İşlevsel Üroloji ve Kadın Ürolojisi ile Rekonstrüktif Üroloji akademik olarak ilgilendiği ve hasta pratiğinin önemli bir bölümünü oluşturan konular olarak öne çıkmaktadır.
Ürolojik Cerrahi Derneği, Kontinans Derneği (Yönetim Kurulu Üyesi), Türk Endoüroloji Derneği, Amerikan Üroloji Derneği (AUA-Uluslararası üye), Avrupa Üroloji Derneği (EAU-Aktif Üye), Avrupa Genitoüriner Rekonstrüksiyon Cerrahları (ESGURS) ve Uluslararası Kontinans Derneği (ICS) üyelikleri bulunmaktadır.
Çok sayıda uluslararası ve ulusal yayınları bulunmaktadır.